اثر فون رستورف چیست و چگونه بر ذهن بیننده تأثیر می‌گذارد؟
هدویگ فون رستورف (Hedwig von Restorff) محقق آلمانی که روانشناسی را بر اساس نظریه گشتالت مطالعه می‌کرد، در آزمایشات خود به تأثیر الگوی انزوا و عملکرد آن بر حافظه پرداخت. اثر فان رستورف (Von Restorff) یا اثر انزوا به خصوصیت متمایز یک مورد، میان موارد مشابه اشاره دارد، به نحوی که توجه بیننده را به خود جلب کند.
طبق این نظریه در صورت وجود چندین شیء مشابه کنار یکدیگر، موردی که با بقیه متفاوت است به خاطر سپرده می‌شود.
این پدیده در جایی اهمیت پیدا می‌کند که مردم چیزی را بسته به تنها بودن آن یا کنار گزینه‌های دیگر بودن، متفاوت ارزش‌گذاری کنند.
گزینه مورد نظر در صورت قرار گرفتن میان موارد مشابه، خود را بهتر نشان می‌دهد و تمایز آن بیشتر جلب توجه می‌کند.
برای مثال به فهرست زیر دقت کنید:
- سیب
- شیر
- تخم‌مرغ
- ادکلن تام فورد بلک
- پنیر
- قارچ
- پیاز
در این فهرست «ادکلن تام فورد بلک» بیشتر از بقیه شانس باقی ماندن در حافظه خواننده را دارد زیرا طولانی‌تر، متفاوت‌تر و برجسته‌تر از گزینه‌های دیگر است.
اثر فون رستورف در سال ۱۹۳۳ به رسمیت شناخته شد اما گروه دیگری از محققان با نام‌های تیلور و فیسک در سال ۱۹۷۸ دریافتند که توجه افراد بیشتر به محرک‌های بدیع، چشمگیر و غافلگیرکننده جلب می‌شود. این موارد می‌توانند برای تشدید اثر فون رستورف استفاده شوند.
در «عصر توجه»، انبوهی از رسانه‌های اطرافمان مدام برای لحظه‌ای از زمان ما با هم مبارزه می‌کنند. در همین حال، تبلیغ‌کنندگان از این اصل مهم باخبرند و برای دیده‌شدن و در ذهن ماندن با هم رقابت دارند.
مردم چیزی را به خاطر می‌سپارند که متفاوت باشد. برای دیده شدن محتوای مهم‌تر، آن را خلاقانه متمایز کنید.
طراحان چگونه می‌توانند از اثر فون رستورف استفاده کننده؟
اگر طرح شما متفاوت از موارد متداول و خارج از یک محدوده فرضی باشد، شانس بالایی برای انتخاب شدن و به خاطر سپرده شدن دارد.
برای مثال قصد دارید توجه بیننده را به گزینه مورد نظر معطوف کنید طوری که موارد پیشنهادی دیگر، شانس کمتری برای انتخاب شدن داشته باشند. به تصویر زیر نگاه کنید:
توجه انسان مانند منبع انرژی است که به سرعت مصرف می‌شود. این انرژی ارزشمند است زیرا در مدت زمان کوتاه نیرویی زیاد تولید می‌کند.
زمانی که برای محصول خود جدول قیمت‌گذاری طراحی می‌کنید، تمایز یکی از آنها با تغییر رنگ، اندازه و شکل، توجه کاربر را به خود معطوف می‌کند. بیننده روی نقطه‌ای متمرکز می‌شود که شما تعیین کرده‌اید. از طرف دیگر اگر می‌خواهید کاربر همه موارد را بررسی کند و انتخاب مناسب خود را داشته باشد بهتر است طرح همه آنها را یکسان در نظر بگیرید.
فراموش نکنید، استفاده از عناصر برجسته متعدد و تأکید بیش از حد، بیشتر موجب حواس‌پرتی است. حفظ تعادل، کلید ایجاد رابط‌های تمیز با تأکید صحیح بر عنصر خاصِ مورد نظر است.
منبع: prototypr.io ـ medium